उत्थान Uţhāna Ουττhάαν (उत्थान, Uţhāna, utthaana, uthan, Ουτ(θ)άαν) [IN] - Writer: Laios, Sakis

उत्थान / Uţhāna

To Uţhāna είναι η πρώτη σύνθεση που παίζεται σε ένα κοντσέρτο σόλο κρουστού. Κατά λέξη σημαίνει "ανύψωση" ή "ανέβασμα". Το Uţhāna "ανυψώνεται" σε ένα δυναμικό κρεσέντο (τόσο από πλευράς έντασης, όσο και ρυθμικής πολυπλοκότητας και επίδειξης εκτελεστικής δεινότητας) που δηλώνει τον κυρίαρχο ρόλο των Tablā στην συγκεκριμένη παρουσίαση, και καταλήγει σε αρχή (Sama) μουσικού μέτρου, από την οποία ο σολίστας εκτελεί το Ţhekā που θα υποδείξει το μέτρο (Tāla) και το τέμπο (Laya).

Κάποιες Gharānā ονομάζουν το εισαγωγικό αυτό κομμάτι mohra ("είσοδος / μπροστινό"), μια σημαντική διαφορά όμως είναι ότι το Uţhāna προέρχεται από την χορευτική παράδοση του Katthak που έχει έναν τολμηρό εμφατικό τρόπο απαγγελίας των συλλαβών (Bola) που δεν είναι τόσο χαρακτηριστικός στο Mohra. Το Uţhāna είναι παραδοσιακή σύνθεση στο Βαρανάσι και στη Λάκνοου (Lucknow) όπου οι χορευτικές παραδόσεις στενά δεμένες με την εκτέλεση των Tablā επηρέασαν το ρεπερτόριο τους.

Στην αρχή του Uţhāna το τέμπο είναι αργό (ή η σύνθεση έχει Bola μεγάλης διάρκειας) και χρησιμοποιούνται κυρίως κλειστοί ήχοι, ειδικά στην Bāyān (δηλ. Ke, Ka, ή "φιμωμένα" Ghe, Ga). Σε αυτήν την πρακτική μπορεί να ανιχνευτεί μια αναλογία με την πρακτική εκτέλεσης της εισαγωγής Ālāpa στην οργανική ή φωνητική κλασική μουσική. Στη συνέχεια του Uţhāna, προστίθενται ανοιχτοί ήχοι στη Bāyān (δηλ. κανονικό και "αντηχητικό" Ghe), ενώ το τέμπο (ή η ρυθμική ανάλυση και πολυπλοκότητα) οδηγούνται σε κορύφωση, η οποία συνηθέστατα ολοκληρώνεται με μια τριαδική δομή Tihāī, καταλήγοντας στο Sama (αρχή και τέλος του μετρικού κύκλου) από το οποίο γίνεται η πρώτη εκτέλεση του Ţhekā.

Πολύ συχνά οι συνθέσεις Uţhāna είναι σε Tisra Jāti (δηλ. διαίρεση του Mātrā σε τρία μέρη, όπως τα τρίηχα της δυτικής θεωρίας).

Παραδείγματα συνθέσεων στο Tabla Compositions.