विवादी / Vivādī

Όπως εν συντομία αναφέρεται, μια "διάφωνη" νότα που συνήθως δεν χρησιμοποιείται –παρά μόνο σπάνια, για την δημιουργία ειδικών εντυπώσεων– σε κάποιον Rāga. Η παλαιότερη Ινδική μουσική θεωρία, όπως τουλάχιστον καταγράφεται στη Natyaśāśtra, κατηγοριοποιούσε τα μελωδικά και αρμονικά (συνηχητικά) διαστήματα σε τέσσερις τύπους: Vādī, Samvādī, Vivādī, Anuvādī. Ο όρος Vādī αναφερόταν στην σχέση πέμπτης καθαρής ανάμεσα σε δύο φθόγγους, ο όρος Samvādī στην σχέση τέταρτης καθαρής, ο όρος Vivādī στις "διάφωνες" σχέσεις, και ειδικά μάλλον στη δεύτερη μικρή και την έβδομη μεγάλη, και ο Anuvādī στις "άφωνες" σχέσεις, που ήταν πιο "αχαρακτήριστες". Όλα αυτά πρέπει να τα δει κάποιος σε σχέση με την υπόλοιπη μουσική θεωρία της εποχής, που στηριζόταν στην περιγραφή των μελωδικών τρόπων με το σύστημα των Jāti, στους οποίους υπήρχε τουλάχιστον μια Aňśa (σημαντική νότα), ενώ οι τέσσερις όροι πιθανόν να χρησιμοποιούνταν αρχικά για να περιγράψουν συνηχητικές σχέσεις ως προς την Aňśa. Έτσι οι νότες που βρίσκονταν σε σχέση Vādī, Samvādī, Vivādī, Anuvādī ως προς την Aňśa μπορεί να ονομάζονταν και οι ίδιες έτσι.

Κατά τον Jhairazbhoy, δεν έχει πλέον νόημα η χρήση του όρου Vivādī, καθώς στη σύγχρονη Ινδική μουσική –τουλάχιστον των τελευταίων τεσσάρων αιώνων– οι Rāga με μικρή δεύτερη και μεγάλη έβδομη είναι κυρίαρχοι στο Ινδικό μουσικό σύστημα.

Στην πιο σύγχρονη θεωρία και στη μουσική γλώσσα, ο όρος Vivādī έχει άλλη σημασία: για τον Bhātkhande, η Vivādī είναι καταρχήν μια νότα που δεν ανήκει στον Rāga και, αν χρησιμοποιηθεί, θα καταστρέψει το χαρακτήρα του. Την ονομάζει επίσης Varjitsav / «η νότα που παραλείπεται» (αναφέρεται και ως Varjita). Αλλού όμως καταλήγει πως οι νότες αυτές μπορούν να χρησιμοποιούνται από τους «ειδικούς», δηλαδή μουσικούς με γνώση και εμπειρία. Για εμάς μένει μυστήριο αν οι Vivādī είναι οι νότες που παραλείπονται και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται, ή εκείνες που μονάχα οι ειδικοί θα μπορούσαν να τις χρησιμοποιούν, παρόλο που δεν είναι απαραίτητες σε έναν Rāga.